Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΑΡΡΩΣΤΟ...
Φίλε φοιτητή που για πρώτη φορά βρίσκεσαι μπροστά σε έναν χειρουργικό άρρωστο στον θάλαμο νοσηλείας η στα Εξωτερικά Ιατρεία της Πανεπιστημιακής Κλινικής
Ξέρω πως στέκεσαι στο κατώφλι της ιατρικής σου ζωής και μπροστά σου ανοίγονται θαυμαστοί δρόμοι επιστημονικής σταδιοδρομίας σε όποιο κλάδο της Ιατρικής και αν διαλέξεις.
Είναι φυσικό να νοιώθεις δέος, να διστάζεις και να αγωνιάς …
-Ποιος είναι αυτός ο ασθενής που θα εξετάσω;
-Πώς θα τον προσεγγίσω;
-Πώς θα πάρω τις πληροφορίες που χρειάζομαι;
-Πως θα τον εξετάσω ;
-Πως θα βάλω την σωστή διάγνωση;
Άσε με λοιπόν μελλοντικέ μου συνάδελφε να σε πάρω από το χέρι , να σου γνωρίσω τον ασθενή σου αυτόν και μαζί να προσπαθήσουμε να κάνουμε τα πρώτα βήματα στον δύσκολο, μυστηριώδη μα ταυτόχρονα θαυμαστό δρόμο της κλινικής ιατρικής και πιο ειδικά στην προσέγγιση του χειρουργικού αρρώστου.
Πάμε λοιπόν... :
Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο χειρουργικός ασθενής που καλούμαστε να πλησιάσουμε βιώνει μία πραγματική ΟΔΥΣΣΕΙΑ!
Η περιπέτειά του άρχισε πριν ένα περίπου μήνα στο χωριό του όταν αισθάνθηκε τα πρώτα ενοχλήματα…
Πήγε στον αγροτικό ιατρό ( δηλαδή σε ένα συνάδελφό μας όπως θα είσαι εσύ σε τρία χρόνια από σήμερα) και από την ημέρα εκείνη ξεκινάει η Οδύσσειά του με ταξίδια στην πλησιέστερη πόλη για εξετάσεις, επισκέψεις σε άλλους γιατρούς της επαρχίας , πιθανή νοσηλεία σε ένα νοσοκομείο της περιφέρειας και τέλος, μετά από πολλές περιπέτειες και αναμονή σε προθαλάμους ιδιωτικών ιατρείων(…) βρίσκεται σήμερα στον θάλαμο ενός μεγάλου νοσοκομείου μαζί με άλλους άγνωστούς του ασθενείς , με την οικογένειά του να αγωνιά για την τύχη του πίσω στο χωριό του η σε ένα δωμάτιο ενός φτηνού ξενοδοχείου της Αθήνας…
Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ταλαιπωρημένο, φοβισμένο, αλλά ταυτόχρονα προσβεβλημένο και ηθικά μειωμένο πλάσμα .
Για τον άρρωστο αυτόν έχει ξεκινήσει μία πραγματική Οδύσσεια
Η Οδύσσεια του Χειρουργικού αρρώστου που καλούμαστε να εξετάσουμε ξεκινάει από την πρώτη επίσκεψη στον γιατρό του και έχει τέσσερις μεγάλους σταθμούς :
•Την διαγνωστική διαδικασία και την ένδειξη για χειρουργική επέμβαση
•Την Προεγχειρητική αγωγή
•Την επέμβαση και
•την μετεγχειρητική αγωγή και ανάρρωση.
Για τον άρρωστο που βρίσκεται για πρώτη φορά στο περιβάλλον του νοσοκομείου τα πάντα είναι ξένα και εχθρικά:
Πρέπει να συμβιώσει στον ίδιο θάλαμο, με άλλους ασθενείς με βαριά νοσήματα .
Πρέπει να συνηθίσει το φαγητό του νοσοκομείου
Πρέπει να αρκεστεί στις στοιχειώδεις συνθήκες ατομικής υγιεινής
Πρέπει να στερηθεί τις επισκέψεις των αγαπημένων του συγγενών
Κοντά σ αυτά έχει τον πόνο της νόσου και των εξετάσεων, το άγχος και την ανησυχία για την έκβαση της νόσου του αλλά και την αγωνία για το μέλλον το δικό του και της οικογένειάς του
Είναι φανερό ότι το νοσηλευτικό σύστημα είναι αποφασιστικός παράγοντας της εξέλιξης της νόσου …
Πως θα πλησιάσουμε ένα τέτοιο άρρωστο;
Πως θα πάρουμε το ιστορικό της νόσου του;
(Αναλυτικά για τις σχέσεις Γιατρού - Ασθενούς βλ το άρθρο του κ. Χ Λιονή, καθηγητή Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης
Η Λήψη του ιστορικού είναι ένας πολύ καλός τρόπος να πλησιάσεις τον άρρωστο.
Η λήψη ιστορικού δεν απαιτεί τέχνη ούτε ιδιαίτερα χαρίσματα του ιατρού όπως υποστηρίχτηκε παλαιότερα από ορισμένους. Απαιτεί την στοιχειώδη ευαισθησία και γνώση των κανόνων της ανθρώπινης συμπεριφοράς .
Η επαφή με τον ασθενή δεν είναι πάντα εύκολη. Συχνά αντιμετωπίζει τον άγνωστο νεαρό γιατρό με καχυποψία και δεν είναι διατεθειμένος να εξομολογηθεί όλα του τα προβλήματα.
Παρ όλ’ αυτά μία ζεστή κουβέντα ,και ένα νεανικό χαμόγελο από τον φοιτητή, αποδίδουν συχνά πολύ περισσότερο από το πολυάσχολο και υπεροπτικό καθηγητή.
Σε μερικά παλαιότερα συγγράμματα βλέπει κανείς διάφορες περίεργες απόψεις για την διαδικασία λήψης ιστορικού. Στις περισσότερες διαφαίνεται μία τάση απαξίωσης του «αμόρφωτου» αρρώστου η του αρρώστου που από φόβο η άγνοια δεν μπορεί να δώσει τις αναγκαίες πληροφορίες.
Σε άλλα πάλι,ο ασθενής εκλαμβάνεται εξ αρχής ως απατεώνας που προσπαθεί να παραπλανήσει τον ιατρό για να του αποσπάσει δήθεν ένα πιστοποιητικό ενώ δεν λείπουν και αναφορές στους ασθενείς που «με πλατειασμούς και παλιλλογίας» απασχολούν για πολύ ώρα τον "πολυάσχολο" ιατρό (!).
Σε τέτοιες περιπτώσεις υποστηρίζουν ορισμένοι, καλό είναι να καθοδηγείται ο ασθενής με κατάλληλες ερωτήσεις(!)
Γίνεται από όλα αυτά, φανερό ότι για τον νέο φοιτητή για τον σύγχρονο κλινικό γιατρό η λήψη ιστορικού πρέπει είναι πάνω απ΄ όλα μία ζεστή ανθρώπινη σχέση βασισμένη στον σεβασμό της προσωπικότητας του ασθενή, όποιος και αν είναι αυτός .
Μετά την συζήτηση που θα κάνουμε με τον άρρωστο πρέπει αμέσως να καταγράψουμε όλες τις πληροφορίες σε ένα λεπτομερές και πλήρες ιστορικό .
Τα ιστορικά των ασθενών παλαιότερα, ήταν υπέροχα λογοτεχνικά κείμενα συχνά διανθισμένα με παρομοιώσεις, μεταφορές και λογοτεχνικές εκφράσεις. Σήμερα, στην εποχή του πρακτικισμού ένα ιστορικό πρέπει να είναι σύντομο αλλά πλήρες και σαφές. Πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει :
- Την αιτία προσέλευσης με ειδική αναφορά στο κυρίαρχο σύμπτωμα και συνοδά συμπτώματα
- Την παρούσα νόσο
- Το ατομικό αναμνηστικό
- Το κληρονομικό αναμνηστικό
- Το κοινωνικό ιστορικό
- Και τέλος να συμπληρώνεται καθημερινά με την πορεία νόσου.
- Ο χειρουργός οφείλει να προσθέσει στον φάκελο του ιστορικού το λεπτομερές πρακτικό της επέμβασης και ο αναισθησιολόγος το φύλλο αναισθησίας.
Πώς παρουσιάζουμε ένα ιστορικό;
Στην παρουσίαση ενός ασθενούς (λχ στην επίσκεψη η στην συζήτηση των περιστατικών) οι χειρουργοί συνηθίζουν να είναι σύντομοι και σαφείς. Τις περισσότερες φορές αρκεί μία παρουσίαση του εξής τύπου:
« Η κυρία Χ βρίσκεται στην 5η μετεγχειρητική ημέρα μετά από επέμβαση χολοκυστεκτομής και διερεύνησης χοληφόρων για χοληδοχολιθίαση .Ο σωλήνας Kehr παροχετεύει 300 κ εκ. χολής. Είναι απύρετη. Το έντερό της έχει λειτουργήσει….»
Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Την λήψη ιστορικού ακολουθεί η κλινική εξέταση του ασθενούς.
Στις χειρουργικές παθήσεις, η κλινική εξέταση έχει μεγάλη σημασία για την διάγνωση. Όπως και για την λήψη του ιστορικού έτσι και η σωστή κλινική εξέταση απαιτεί ορισμένες προϋποθέσεις :
Α. Κατάλληλος χώρος
Στην κλινική εξέταση πρέπει να εξεσφαλίζεται η ιδιοτικότητα και ο σεβασμός στην προσωπικότητα του ασθενούς. Ο χώρος του εξεταστηρίου πρέπει να είναι καθαρός και ήσυχος με κατάλληλη θερμοκρασία. Καλό είναι να υπάρχει ειδικός θάλαμος –εξεταστήριο. Αν δε υπάρχει άλλη επιλογή από τον θάλαμο νοσηλείας, πρέπει να ζητηθεί να αποχωρήσουν όλοι οι ξένοι και οι επισκέπτες.
Ο χώρος της εξέτασης πρέπει να φωτίζεται ικανοποιητικά και κατά προτίμηση με φυσικό φωτισμό. Συχνά σκιές η κίτρινοι λαμπτήρες αλλοιώνουν την επισκοπική εντύπωση ορισμένων ευρημάτων.
Β.παρουσία νοσηλευτικού προσωπικού
Στην εξέταση πρέπει να παρευρίσκεται νοσηλευτής η νοσηλεύτρια
Γ.Στοιχειώδης εξοπλισμός
Ο γιατρός φροντίζει να έχει μαζί του τον στοιχειώδη εξοπλισμό για μία σωστή κλινική εξέταση.Εκτός από τα ακουστικά, ο εξοπλισμός περιλμβάνει πιεσόμετρο, φακό, γλωσσοπίεστρο, γάντια και στις πιο πολλές περιπτώσεις ένα φορητό υπερηχογράφο η doppler για έλεγχο των περιφερικών αγγείων.
Δ.Η στάση του ιατρού στην διάρκεια της κλινικής εξέτασης.
Τόσο ο γιατρός όσο και ο νοσηλευτής φοράνε καθαρή και σιδερωμένη άσπρη μπλούζα, σωστά κουμπωμένη. Δεν γελάνε, δεν τρώνε δεν μασάνε τσίχλα και δεν καπνίζουν στη διάρκεια της εξέτασης.!
Συχνά θα χρειαστεί να εξετάσεις ασθενείς ακάθαρτους η δύσοσμους εξ αιτίας του επείγοντος της νόσου, της εργασίας τους η των συνθηκών διαβίωσής τους. Ο γιατρός δεν θα πρέπει ποτέ να κάνει γκριμάτσες αποτροπιασμού η να εκδηλώσει με προσβλητικό τρόπο την δυσφορία του. Το επιδεικτικό φόρεμα τωνγαντιών η το βιαστικό πλύσιμο των χεριών μπροστα στον ασθενή είναι συχνά προσβλητικό.
Ασφαλώς όμως και ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί για την υποχρέωσή του να προσέχεται στν ιατρό καθαρός και με καθαρα ρούχα.
Η Επισκόπηση του ασθενούς
Στην πραγματικότητα η εξέταση έχει αρχίσει από τη στιγμή που πρωτοβλέπουμε τον ασθενή . Ακόμα και στην αίθουσα αναμονής, στην είσοδό του στο γραφείο μας, σε όλη τη διάρκεια της λήψης του ιστορικού τον παρατηρούμε προσεκτικά αλλά διακριτικά. Σημειώνουμε ειδικό βάδισμα, η ειδική στάση στην καρέκλα η στο κρεβάτι. Προσέχουμε την όψη του, το χρώμα του δέρματος και την κατάσταση της θρέψης του. Παρατηρούμε προσεκτικά τις αναπνευστικές κινήσεις η άλλες κινήσεις που μπορεί να έχουν κλινική σημασία ( νυσταγμός, ορατές σφύζουσες μάζες αυτόματες ακούσιες κινήσεις κλπ )
Αφού ο άρρωστος γδυθεί, ακολουθεί μία προσεκτική και λεπτομερής επισκόπηση που μας επιτρέπει να επιβεβαιώσουμε όλα αυτά τα στοιχεία αλλά και να παρατηρήσουμε ειδικά χαρακτηριστικά προσωπεία, ορατές διογκώσεις, παραμορφώσεις , ουλές κλπ.
Ακολουθεί η ακρόαση του ασθενούς.
Συνήθως η ακρόαση προηγείται της ψηλάφισης δεδομένου οτι συχνά η ψηλάφιση καταργεί η τροποποιεί ηχους που θα μπορούσαν να έχουν διαγνωστική αξία ( ιδίως τον εντερικό περισταλτισμό). Η ακρόαση γίνεται συστηματικά αρχίζοντας απο τον θώρακα ( πνεύμονες και καρδιά) και συνεχίζοντας στην κοιλιά. Δεν παραλείπουμε ποτέ να ακροαστούμε τα μεγάλα αγγεία του τραχήλου( καρωτίδες) , της κοιλιάς ( κοιλιακή αορτή,νεφρικές, λαγόνιες ) και των κάτω άκρων (μηριαίες και ιγνυακές). Ιδιαίτερη προσοχή δίνουμε στη διερεύνηση ειδικών φυσημάτων απο πιθανές αρτηριοφλεβικές επεικοινωνίες .
Η ψηλάφιση
Η ψηλάφιση είναι για τον χειρουργό η πεμπτουσία της κλινικής εξέτασης.Αυτή η σωματική επαφή του γιατρού με τον ασθενή εκφράζει, ακόμα και στις μέρες μας, μια πανάρχαια ιεροτελεστία και συμπυκνώνει όλη την σχέση του ιατρού προς τον ασθενή του.
Τα χέρια του γιατρού πρέπει να είνα ζεστά και στεγνά. Αρχικά ακουμπάμε την παλάμη μας στην πάσχουσα περιοχή του ασθενούς μιλώντας του ταυτόχρονα με καθησυχαστικά λόγια. Η επιπολής ψηλάφιση αρχίζει μακρυά πο το πάσχον σημείο και έχει σκοπό να αποκαλύψει διάχυτες διαταρραχές της θερμοκρασίας η της υφής του δέρματος, μυικό σπασμό κλπ. Ακολουθεί η "εν τω βάθει" ψηλάφιση : Εδώ ο γιατρός προσπαθεί να ψηλαφίσει περιγράμματα οργάνων, διογκώσεις, και άλλες ψηλαφητές μάζες. Η ψηλάφιση γίνεται με ολόκληρη την παλάμη πιέζοντας μαλακά και προδευτικά το κοιλιακό τοίχωμα, αφήνοντας και εδώ την πάσχουσα περιοχή τελευταία.
Οι "ειδικές" εξετάσεις
Η δακτυλική εξέταση του ορθού ή η ψηλάφιση των μαστών είναι συνήθως "ενοχλητικές" εξετάσεις και συχνά οι ασθενείς αντιδρούν μπροστά σε ένα νεαρό γιατρό.
Με ευγένεια και σταθερότητα, ο γιατρός πρέπει να εξηγήσει οτι η εξέταση είναι αναγκαία ακόμα και για λόγους πρόληψης. Ταυτόχρονα, πρέπει να εξασφαλίσει στον ασθενή όλες εκείνες της συνθήκες που θα κάνουν σεβαστές τις ιδιαιτερότητες και τις προκαταλήψεις του.
Η γωναταγκωνιαία θέση για την δακτυλική εξέταση σπάνια είναι αναγκαία και τείενει να εγκεταλειφθεί . Αντίθετα, η εξέταση γίνεται εξ ίσου καλά με τον ασθενή ξαπλωμένο στο ένα πλάγιο, με τους μηρούς μαζεμένους σε κάμψη προς την κοιλιά και τις κνήμες μαζεμένες στους μηρούς ( στάση εμβρύου). ενα σεντόνι σκεπάζει τον ασθενή και εξεσφαλίζει την ιδιοτικότητα της εξέτασης.
Αντίστοιχα, η εξέταση των μαστών σε μία ηλικιωμένη κυρία γίνεται εξ ίσου καλά με την ασθενή σε μισοκαθιστή στάση χωρίς απαραίτητα τις περιγραφόμενες κινήσεις απαγωγής-προσαγωγής των χεριών για να διερευνθεί η πρόσφυση του όγκου στον μείζονα θωρακικό μυ.
Σε κάθε περίπτωση η κλινική εξέταση πρέπει να σέβεται τις αναστολές και τις ιδιαιτερότητες του αρώστου αλλα, απο την άλλη πλευρά, δεν επιτρέπεται να παραλείψουμε η να αναβάλουμε την εξέταση επειδή ο ασθενής αντιδρά.
Οι άμεσες παρακλινικές εξετάσεις
Είναι απλές εξετάσεις που συμπληρώνουν την κλινική εξέταση. Ο ιατρός πρέπει να διαθέτει τον απαραίτητο εξοπλισμό για τις εξετάσεις αυτές:
- θερμομέτρηση
- μέτρηση αρτηριακής πίεσης
- μέτρηση σωματικού βάρους
- οφθαλμοσκόπηση
- μέτρηση σακχάρου ορού / ούρων
- εξέταση κοπράνων για αίμα
- Ηλεκτροκαρδιογράφημα
- έλεγχος ροής περιφερικών αγγείων με doppler
http://www.conntutorials.com/chapter1.html
http://www.studentbmj.com/topics/clinical/clinical_examination.php
Ο ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΑΝ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Ο ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΞΑΝΤΛΗΣΕΙ ΟΛΑ ΤΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ ΓΙΑ ΝΑ ΒΑΛΕΙ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ ΤΗΝ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΝΑ ΘΕΣΕΙ ΤΗΝ ΕΝΔΕΙΞΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ.
ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΗ Η ΚΑΤΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΠΙΠΛΟΚΩΝ
Η σύγχρονη τεχνολογία πρέπει να
είναι πάντα στην υπηρεσία του αρρώστου
Πολλές φορές το εξαιρετικά υψηλό κόστος των υπηρεσιών υγείας, αποτρέπει πολλούς ιατρούς απο το να ζητήσουν δαπανηρές εξετάσεις για τον ασθενή. Εξ άλλου πολλά νοσηλευτικά ιδρύματα αποτρέπουν με διάφορους τρόπους τον γιατρό να ζητήσει εξετάσεις που κρίνονται αναγκαίες.
Απο την άλλη πλευρά είνα αναμφισβήτητο οτι πολλά ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα προτρέπουν τον γιατρό -συχνά με αθέμιτο τρόπο - να ζητάει περιττές και ιδιαίτερα δαπανηρές εξετάσεις.
Εναπόκειται στην ευθυκρισία του γιατρού αλλά και στην τήρηση απο μέρους του της ιατρικής ηθικής και δεοντολογίας ώστε να εξασφαλίσει για τον ασθενή του εκείνες τις εξετάσεις και μόνο που είναι απραίτητες για την διάγνωση χωρίς περιορισμούς αλλα και χωρίς σπατάλη άσκοπων πόρων.
Ο γιατρός εν τέλει πρέπει να επιλέξει την θεραπευτική αγωγή , το είδος και την τεχνική της επέμβασης με μοναδικό κριτήριο το συμφέρον του ασθενούς και την τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση
Ο ρόλος των «δώρων» στον εκμαυλισμό συνειδήσεων…
Η ΑΝΑΓΚΗ ΣΕΒΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ , ΤΩΝ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Απο όσα είπαμε μέχρι τώρα, γίνεται φανερό πως ο γιατρός -και ιδιαίτερα ο χειρουργός- οχι μόνο δεν πρέπει να χρησιμοποιεί την επιστημονική του αυθεντία για να επιβάλλει την άποψή του στον ασθενή αλλα οφείλει να τον ενημερώνει πλήρως και να εξασφαλίζει την αβίαστη και ανεπιφύλλακτη συγκατάθεσή του για κάθε ξεχωριστή ιατρική πράξη.
- Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Ο ασθενής έχει δικαίωμα να γνωρίζει την φύση της πάθησής του.Ο γιατρός οφείλει να τον ενημερώσει λεπτομερώς και να του εξηγήσει όλες τις προοπτικές και τα αναμενόμενα αποτελέσματα απο τις διάφορες θεραπευτικές μεθόδους. Η ενημέρωση πρέπει να γίνεται με απλά και κατανοητά λόγια και να αποφεύγονται δυσνόητοι επιστημονικοί όροι.
Συχνά, η ωμή και απότομη αποκάλυψη μίας ανίατης νόσου η μίας μη εξαιρέσιμης κακοήθειας, έχει σαν αποτελέσμα ο ασθενής να αντιδράσει με κατάθλιψη, με παραίτηση η απομάκρυνση απο τον γιατρό η ακόμη και με αυτοκτονικές τάσεις. Εναπόκειται στον ιατρό να επιλέξει τον κατάλληλο χρόνο και τον τρόπο της ενημέρωσης του ασθενούς ωστε όχι μόνο να μην τον απελπίσει αλλα αντίθετα να του δώσει κουράγιο και ελπίδες ωστε να συνεργαστεί και να αγωνιστεί για την ίαση.
- Η ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΤΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Συχνά ο ιατρός αποφεύγει να ενημερώσει απ' ευθείας τον ασθενή και προτιμάει να ενημερώνει τους στενούς του συγγενείς. Αυτό ειναι λάθος και παραβίαση τόσο των δικαιωμάτων του ασθενούς όσο και του ιατρικού απόρρητου. Μόνο με την ρητή συγκατάθεση του ίδιου του ασθενούς επιτρέπεται να ενημερώσουμε τα άτομα του στενού του οικογενειακού περιβάλλοντος.
Ο ασθενής έχει δικαίωμα να αρνηθεί διαγνωστική πράξη η θεραπεία; (μετάγγιση αίματος, επέμβαση κλπ)
-Ασφαλώς ο ασθενής μπορεί να αρνηθεί την υποδεικνυόμενη αγωγή! Ο γιατρός δεν πρέπει να αντιμετωπίσει τον ασθενή με θυμό, απαξιωτικά η εκδικητικά αλλα πρέπει να εξαντλήσει τις δυνατότητες να του προτείνει εναλλακτικές θεραπευτικές λύσεις. Οταν όμως η άρνηση του ασθενούς έρχεται σε αντίθεση με την συνείδηση του ιατρού αυτός οφείλει να αποχωρήσει παραπέμποντάς τον σε άλλο συνάδελφο.
Ο ασθενής πρέπει να ενημερώνεται εγγράφως και να συγκατατίθεται για κάθε διαγνωστική η θεραπευτική πράξη που γίνεται για πειραματικούς σκοπούς
- ΤΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ
Ο γιατρός οφείλει να σέβεται το απόρρητο των πληροφοριών που αντλεί απο την συζήτηση με τον άρρωστο καθώς και όλα τα στοιχεία που έχουν να κάνουν με την διάγνωση και την θεραπεία του. Η υποχρέωση του σεβασμού του ιατρικού απόρρητου ισχύει και για το νοσηλευτικό και παραιατρικό προσωπικό καθώς και για τους φοιτητές ιατρικής και τους άλλους εκπαιδευόμενους. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να λαμβάνεται ωστε οι φάκελλοι των ιστορικών να ευρίσκονται ασφαλισμένοι . Ολα τα ηλεκτρονικά αρχεία πρέπει να προσταεύονται με κλειδάριθμους.
Επιπόλαιες συζητήσεις αστεϊσμοί η και αναφορά επώνυμων περιστατικών με συναδέλφους πρέπει να αποφεύγονται.
Εν τούτοις σήμερα, γίνονται πολλές συζητήσεις για τα όρια του ιατρικού απόρρητου και μέχρι ποιού βαθμού μπορεί αυτό να συγκαλύπτει ευθύνες απο ιατρικά σφάλματα, κατάχρηση θεραπευτικών μεθόδων, απόκρυψη μεταδιδόμενων ασθενειών, καταχρηση εξουσίας, η παρανομη δραστηριότητα.
ΑΛΛΑ ΣΟΒΑΡΑ ΗΘΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
(παραθέτουμε ωριμένες ενδεικτικές παραπομπές απο Ελληνική κύρια αρθρογραφία)
- Ηθικά προβλήματα, τεχνητής γονιμοποίησης, παρέμβασης στον γεννετικό κώδικα (κλωνοποίηση βλαστοκυτάρων κλπ http://tosyntagma.antsakkoulas.gr/nomologia/item.php?id=575
- Ηθικά προβλήματα μεταμοσχεύσεων http://www.transplantation.gr/article_patients.asp?patient_id=&medicine_id=6&category_id=&article_id=256
- Ηθικά προβλήματα απο την παράταση της ζωής με μηχανικά μέσα. Ο εγκεφαλικός θάνατος http://www.psnrenal.gr/periodiko/ioynios_sept_2000/egefalikos_thanatos.htm
- Ο ετοιμοθάνατος ασθενής http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=105870
- Ανακουφιστική αγωγή http://www.psych.org/edu/other_res/lib_archives/archives/200103.pdf#search=%22paliative%20care%22
- Ευθανασία http://tosyntagma.ant-sakkoulas.gr/theoria/item.php?id=625 .http://filosofia.gr/thematafilosofias.php?subaction=showfull&id=1117214902&archive=&start_from=&ucat=1&&
- ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΕΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Ωρισμένοι αθενείς προβάλλουν θρησκευτικές η φιλοσοφικές πεποιθήσεις για να επιβάλλουν η να αρνηθούν μία θεραπευτική μέθοδο. Όπως είπαμε πιό πάνω, ο ιατρός οφείλει να σέβεται τις πεποιθήσεις του ασθενούς και να κάνει οτι είναι δυνατόν για να προσαρμόσει ανάλογα την θεραπευτική του τακτική.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πιστοί της θρησκείας των Μαρτύρων του Ιεχωβά που δεν δέχονται την μετάγγιση αίματος. Υποστηρίζουμε οτι ο ιατρός οφείλει να σεβαστεί την πεποίθηση του ασθενούς και να εξαντλήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα ( αυτομετάγγιση, σύγχρονα υποκατάστατα του όγκου του αίματος κλπ) προκειμένου να γίνουν σεβαστές οι αντιρρήσεις του. Στις εντελώς ακραίες περιπτώσεις όπου απειλείται η ζωή και μάλιστα μικρού παιδιού ο ιατρός μπορεί να καταγ\φύγει στην συμβουλή Οργάνων προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων ( Συνήγορος του Πολίτη, Αρχή προστασίας Ανθρώπινων δικαιωμάτων κλπ) η ακόμα και στις εισαγγελικές αρχές.
ΠΕΡΙΦΡΟΥΡΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ
Απο την φύση του επαγγέλματός του ο ιατρός θα κληθεί να νοσηλεύσει κρατούμενους, υπόδικους η αιχμαλώτους. Σε κάθε περίπτωση ο ιατρός είναι εγγυητής των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και επιφορτισμένος να προστατεύσει τον αθενή απο αυθαιρεσίες και κατάχρηση εξουσίας.
Δυστυχώς η Ανθρώπινη ιστορία έχει πολλά παραδείγματα συμμετοχής γιατρών σε κακομεταχείριση η και σε βασανιστήρια
http://sitemaker.umich.edu/emjournalclub/article_database/da.data/1376882/PDF/nejmlegal.pdf
http://www.infoshop.org/sf/index.php/Medical_Torture
Ο γιατρός δεν πρέπει να παίρνει μέρος σε κακομεταχείριση η βασανισμό κρατουμένων
Το μεγάλο περιοδικό The Lancet δημοσίευσε πρόσφατα πολλά άρθρα αφιερωμένα στο μεγάλο αυτό πρόβλημα.
«How complicit are doctors in abuses of detainees?
Almost 3 years ago, we asked, "Does the western world still take human rights seriously?" We did so in response to the UK's 2001 Anti-terrorism, Crime, and Security Act, which itself was a reaction to the events of Sept 11 that year. We were disturbed by a Newsweek columnist's suggestion that the use of torture on suspected terrorists should be considered as a legitimate means of obtaining information.…» (The Lancet : Volume 364, Number 9435 21 August 2004 Editorial )
“Ο γιατρός πρέπει να δείχνει συμπάθεια και κατανόηση γιατί ο άρρωστος δεν είναι συνοθύλευμα συμπτωμάτων, σημείων, ανώμαλων λειτουργιών κατεστραμένων οργάνων η διαταραγμένης ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Είναι ανθρώπινο όν , φοβισμένο, απελπισμένο που ζητάει βοήθεια , ανακούφιση, καθησυχασμό.
Για τον Γιατρό, τίποτα το ανθρώπινο δεν είναι περίεργο η αποκρουστικό. Ενας μισάνθρωπος μπορεί να γίνει ικανός διαγνώστης οργανικών νόσων αλλα δεν θα γίνει ποτέ Γιατρός.
Ο αληθινός Γιατρός έχει την ίδια Σαιξπηρική πνοή ενδιαφέροντος και για τον σοφό και για τον τρελλό, και τον στωϊκό ήρωα και για τον αλαζόνα νικητή. Ενδιαφέρεται πριν απ’όλα για τον Άνθρωπο…”
HARRSISSON’S: Principles of Internal Medicine